de IT waardeketen en typologie van IT diensten

Als we het aanbod van IT diensten van nu zien, is dat erg divers en uitgegroeid tot een breed scala. Toch is er op basis van de ervaringen van een aantal jaren geleden wel het een en ander te zeggen over de toegevoegde waarde van dit IT aanbod. In de jaren '90 en '00 was dit nog beduidend minder en waren bedrijven vooral bezig met het 'outsourcen' van hun interne IT afdeling. Over de strategische consequenties hiervan heb ik in mijn artikelen over strategie al het nodige gezegd. Over de besluitvorming rond uitbesteding volgt nog een apart artikel.

In grote lijnen is het aanbod van IT dienstverleners nog steeds in te delen in 3 grote groepen die gebaseerd zijn op de waarde keten van de IT dienstverlening:


In de praktijk komen diverse varianten hiervan voor. Destijds waren de meest bekende aangeboden diensten als volgt benoemd:


Het grote verschil in de toegevoegde waarde van deze diensten zit in de management aandacht en de benodigde deskundigheden. Hier kunnen wij een parallel trekken met de 'Dynamic Stability' strategie (zie artikelen over strategie). Ook bij IT diensten is er sprake van 'producten' met een vaste stuklijst structuur en 'configuraties' van producten en diensten die maatwerk leveren dat is gebaseerd op standaard producten en diensten. Dit leidt dan voor de IT dienstverlening tot het volgende 'zandloper' model:


De 'Infrastructure services' komen in dit model in de onderste 2 lagen van de het zandlopermodel terug. Hier is de toegevoegde waarde sterk afhankelijk van de middelen en de kennis van het effectieve gebruik van die middelen. Hier is de management aandacht vooral gericht op 'efficiency / cost optimization'.

De 'Application services' komen in het midden van het zandlopermodel terug. Hier is de toegevoegde waarde sterk afhankellijk van de 'functional fit': levert de software wat er in het bedrijf nodig is?. 'Standaard' applicaties zullen hier vooral terug komen als 'supported product' en 'Maatwerk software' vraagt meer om specifieke bedrijfs/organisatie kennis. Hier is de management aandacht vooral gericht op zowel 'cost opimization' als 'effectiveness'.

De 'Value added services' komen in de bovenste lagen van het zandlopermodel terug. Hier ligt de toegevoegde waarde vooral in kennis van de organisatie / bedrijfstak om te komen tot een zo effectief mogelijke inzet van de IT.

Bij het beheren van de IT Portfolio is het onderscheid tussen de 3 genoemde groepen van belang omdat de management aandacht en daarmee ook de KPI's (Key Performance Indicators) voor deze groepen anders is. Het gaat hier natuurlijk om de aandacht van het IT Management. Dit is dus de kijk op de IT Portfolio van de IT Dienstverlener (IT Supply side). Het doet er hier niet toe of dit een interne of een externe dienstverlener is.

Er is ook nog de management aandacht vanuit 'de Business' voor de toegevoegde waarde van IT (IT Demand side). Hierover meer in een volgend artikel.