over de werkelijkheid
08-2019: perceptie
Schotland. Wij zijn met onze zoon op vakantie en verblijven in een B&B in Inverness. Op weg naar het centrum lopen we langs een winkel die onze zoon aan het lachen maakt. De eigenaar is er waarschijnlijk van overtuigd dat de aarde plat is.Er is wellicht één werkelijkheid maar er zijn zeker verschillen in de persoonlijke beleving daarvan. Hoe je de werkelijkheid beschouwt, hangt helemaal van je 'standpunt' af. In die zin zijn er vier gebieden binnen de werkelijkheid waarin je je kunt bevinden. Deze gebieden zijn gebaseerd op uitgangspunten / principes die je kunt hanteren als 'standpunt':
1. De werkelijkheid is gebaseerd op een persoonlijke waarneming. "IK ZIE dat de wereld plat is en de zon om de aarde draait".
Alles is waar te nemen in tegenstellingen: tijd-ruimte; licht-donker; links-rechts; onder-boven; groen-rood; etc.
Deze waarnemingen kunnen worden overdacht, ge-analiseerd, gemeten en vastgelegd op een plat vlak. Er is een horizon met 'verdwijnpunten' die een rechte lijn vormt, er zijn driehoeken, cirkels, vierkanten, bollen die eruit zien als cirkels, ovalen, etc.. De waarneming is meetbaar in grootheden die éénduidig gedefinieërd zijn. Een getal is geen abstracte grootheid, maar een verhouding tussen twee exemplaren van dezelfde grootheid. De meetkunde is de meetkunde van het platte vlak, drie dimensies worden beschouwd vanuit deze meetkunde.
Dit principe is na de val van het Romeinse Rijk eeuwenlang de enig juiste perceptie van de werkelijkheid geweest en miljoenen mensen hebben hier vrede mee gehad en mee kunnen leven. De maatschappij was geordend op basis van regels van de kerk, individuen hadden een rol in de samenleving, er was 'gezag' bij een beperkte groep mensen, die wist wat goed was voor iedereen. Namen waren niet belangrijk op die van een enkeling na.Nu noemen we dit 'de donkere middeleeuwen', maar voor die mensen was er licht genoeg.
2. De werkelijkheid is gebaseerd op een interpretatie van de waarnemingen. "IK BEGRIJP dat de wereld een bol is die om de zon draait en deel uit maakt van het universum".
De beschouwing van de werkelijkheid vanuit het eerste standpunt gaat volledig op in dit nieuwe standpunt. Echter, niets is wat het lijkt te zijn. Achter elke waarneming zit een diepere betekenis die grootheden met elkaar in verband brengt. De verbanden tussen grootheden zijn vast te leggen in aannames / axioma's / stellingen. Er zijn cyclische processen die zorg dragen voor ritme, regelmaat, herkenning en 'bewijsvoering' van stellingen. Statistische analyse van waarnemingen is de basis voor bewijsvoering. De 'normale verdeling' (Gauss kromme) geeft aan wat 'natuurlijk' is en wat een 'afwijking' is. Alles is verklaarbaar als hetzij een 'natuurlijk verschijnsel', hetzij een 'afwijking'.
Dit principe is sinds 'de Verlichting / Renaissance' de enig juiste perceptie van de werkelijkheid geworden. Het 'gevestigd gezag' van koningen werd omver geworpen of ondermijnd en vervangen door een 'meeste stemmen gelden' (democratie) gezagshandhaving. 'Wetenschap' werd het nieuwe geloof dat de basis is voor de ordening van de samenleving. Er zijn 'grote mensen' wiens naam algemeen bekend raakt en in de geschiedschrijving wordt vastgelegd. Kennis van vóór de middeleeuwen wordt ontsloten voor eenieder die er in geïnterreseerd is. Er worden ontdekkingen gedaan, andere culturen ontdekt, er wordt geleerd / ge-experimenteerd.
3. De werkelijkheid is gebaseerd op een consensus over de interpretatie van de waarnemingen. "IK BELEEF het NU met behulp van een persoonlijk bewustzijn als integraal deel van het collectief bewustzijn".
De beschouwing van de werkelijkheid vanuit het tweede standpunt gaat volledig op in dit nieuwe standpunt. Het is een prettige, geruststellende gedachte dat de wetenschap 'vorderingen' maakt. Aannames / axioma's / stellingen zijn gepromoveerd tot 'waarheden'. 'Bewijsvoering' gebaseerd op deze waarheden wordt als juist geaccepteerd. Alle pogingen om aannames te relativeren / heroverwegen worden gezien als ondermijning van het gezag van de wetenschap en als zodanig 'verketterd'. Er is zowel een persoonlijk als een collectief 'bewustzijn', 'onderbewustzijn'. Er zijn bekende, onbekende en onkenbare grootheden. Betekenis van fenomen komt in lagen die je kunt afpellen als de schillen van een ui. Er zijn 'uien' die gebaseerd zijn op 'kennisgebieden in de wetenschap', 'belevingen in kunst en religie', 'stromingen in de samenleving', etc.Voor alle 'uien' geldt echter dat de uitwisseling van ideeen en zienswijzes wordt begrensd door de taal die gehanteerd wordt.
Dit principe is in ontwikkeling sinds de tweede helft van de 19e eeuw. Globalisering van activiteiten leidt tot de noodzaak elkaar goed te verstaan. Er ontstaat een derivaat van de Engelse taal als dominante communicatietaal. Wetenschappers en gelijkgestemden ontmoeten elkaar in 'global communities' en wisselen gedachten uit / bouwen voort op elkaars geestelijk erfgoed. 'Open source' en Wikipedia worden de basis voor vooruitgang. Niet het individue maar de 'community' staat centraal in de ordening van de samenleving.
4. De werkelijkheid is gebaseerd op de liefde en het eeuwig leven. "IK GELOOF in de eeuwig durende scheppende kracht van de Liefde".
De beschouwing van de werkelijkheid vanuit het derde standpunt gaat volledig op in dit nieuwe standpunt. Hier is geen sprake meer van de dominantie van de wetenschap en/of religie. Dit is het gebied van de EENwording (Communio). Het gebied waar wij vandaan komen en weer naar terugkeren. Niet het hiernamaals, maar het 'hiernaastmaals'. Het was er altijd, is er NU en zal er altijd zijn.
De rol van taal in deze standpunten wordt wel aangevoeld, maar is nog onvoldoende onderzocht.
- Gaan we door met het krakkemikige Engels dat nu gehanteerd wordt om tot een wereldtaal te komen?
- Of wordt het een Slavische of Chinese versie? Moeten we misschien terug naar de oudst bekende talen: als het Aymara of het Sanskriet.?
Schrijven wordt 'knopjes drukken', lezen wordt 'plaatjes kijken', woorden worden vervangen door emoticons, de nieuwe taal lijkt meer op Chinees, Japans, Koreans dan op westerse talen.
- De wetenschap wordt steeds zelfbewuster, komen we ergens uit waar het beter is?
- Of worden we na Babel, Cholula en misschien nog andere gebeurtenissen in het verleden, voor de zoveelste keer gestraft met een wetenschappelijke spraakverwarring?